Naar het amberbos van Kavakarasi

4 oktober

Als we opstaan is het mooi weer, maar richting Candir en Koycegiz ziet het er maar donker uit. We besluiten eerst de plantjes die we gisteren gekocht hebben in de bloemenbakken te zetten en daarna een keer bij onze buren Durmus en Fatma op bezoek te gaan. Ze hebben ons al zo vaak gezegd dat we op visite moeten komen, dat het gênant begint te worden. We worden dan ook allerhartelijkst ontvangen met eau de cologne en plakkerige toffees en zuurtjes. Weigeren kan niet, … helaas!
Als we de zoetigheid eindelijk achter en uit onze kiezen hebben, worden er druiven geplukt en brengt Durmus een schaal met granaatappel. Zelf eten ze niets ervan, maar als we even niets eten klinkt meteen: “Al” (pak weg) en “Ye” (eet). Het gesprek verloopt moeizaam, maar het tweetal is verguld dat we op visite komen. Durmus vertelt dat hij blij is met ons als buurtjes. Hij vindt ons hartelijk, want we groeten altijd als ze langs komen. We helpen elkaar over en weer, als dat nodig is. En hij is natuurlijk superblij met onze tuinverlichting, nu de lantaarn voor het huis van Ric en Lyn stuk is. Dat was een uitkomst in de ramadanmaand, als hij ’s avonds van de moskee terugkwam!
Dan opeens staat de 80-jarige op en pakt de katapult. Er zit weer een hond achter zijn kippen aan en dat kan hij uiteraard niet hebben. Die zal hij eens mores leren. We grinniken: waar zie je nog een 80-jarige die in pyama met een katapult op een hond wil schieten? We hebben er alle vertrouwen in dat hij wel missen zal, want Durmus ziet niet meer al te best.
Na een uurtje vinden we het welletjes. Het is mooi weer vandaag en daar willen we van profiteren. Ik stel voor het noodlot nog een keer te tarten en met de motor naar Kavakarasi te gaan. Ik heb een afslag gezien naar het dorp, van waaruit je mogelijk naar de rivier en het amberbos kunt rijden. Mijn vermoeden klopt, we kunnen inderdaad een stuk afsnijden. Onderweg staan er overal korenschoven. Ze zien er prachtig uit in het landschap. Mooi licht, prachtige stapelwolken tegen een blauwe hemel. Het zal vandaag niet droog blijven richting Koycegiz! Even later parkeren we de motor bij het amberbos.
De Liquidambar orientalis is een endemische boomsoort, die in Turkije alleen in de provincie Mugla voorkomt. Hij kan ca. 15 meter hoog worden. De amberhars wordt van oudsher gebruikt voor medicinale toepassingen en in parfums. De olie - ook wel styraxbalsem genoemd - wordt uit de schors gewonnen. Er worden inkepingen in de schors gemaakt waar de olie langzaam uitloopt en wordt opgevangen. Maar ambermeesters worden zeldzaam het is een uitstervend ras hier in Turkije.
We wandelen het bos in en zijn zoals gewoonlijk de enigen. Het is er heerlijk rustig. Veel bomen zijn aangekerfd. Kennelijk worden de hars en olie hier inderdaad nog gewonnen door de plaatselijke bevolking. Het najaar laat zich al zien in het bos. Er is al veel bladval, en er staan paddenstoelen. Er vliegen nog steeds veel zandoogjes, net als in het voorjaar.
Opeens zien we een atalanta die op een verwonde amberboom gaat zitten. Leuk! De atalanta weet waarschijnlijk dat het goed spulleke is wat eruit druipt, want ze laat het zich lekker smaken! Het roltongetje peurt het druipvocht van de schors. We nemen de tijd om het gebeuren uitgebreid te filmen. Tegen zessen rijden we voldaan terug naar Dalyan. De motor slaat vlakbij huis nog wel een keer spontaan af, maar blijkt dit keer wel bereid om zonder tussenkomst van derden de reis af te maken.
Vanavond of morgen wil ik de beelden van de atalantavlinder monteren en ze naar Ahmet Altan opsturen in het kader van het project de Boom des Levens. Ahmet en de leden van de Turkse natuur/ en milieugroep hebben namelijk bij de DKK een voorstel ingediend om bij het theehuis Günlüklük een amberboommuseum op te richten, dat door de leden van de invalidengroep gerund zou moeten worden. Het ligt in de bedoeling zelf zeep en andere amberproducten te maken en deze te verkopen. Ahmet wil ook een oude ambermeester in Tepearasi benaderen die over oude werktuigen beschikt, en het ambacht kan demonstreren. Als het plan uitgevoerd mag worden, zouden Co en ik het leuk vinden een bijdrage te leveren door een videofilm voor het museum te maken.
Voor meer info over de amberboom, zie: http://en.wikipedia.org/wiki/Liquidambar_orientalis
Voor informatie over de winning en toepassing van de hars en olie, zie: http://www.gielenaroma.nl/index.php?page=liquidambar-orientalis