Eindelijk smaragdhagedissen op video

17 juni 2009: verjaardag van Marieke
Vanochtend naar het terreintje gefietst waar we gisteren ook al honderden rood met zwarte kevers zagen. Ze zijn een 10-tal meters opgeschoven, naar blijkt. Tja, ze moeten wat te eten hebben en daar kunnen ze wat van … Ze zitten er werkelijk met honderden of misschien wel meer bij elkaar. Het eet vegetarisch, het paart, doet dat met het grootste gemak gelijktijdig of vliegt ons om de oren. Op zo’n moment duik je automatisch wat opzij, want het zijn gevaarten van wel 3,5 – 4 cm lengte en ze maken een indrukwekkend geluid als ze voorbij zoeven. Zeker als je staat te filmen en door de zoeker kijkt, is het schrikken als er ineens een tegen je aan vliegt of vlak langs je oren scheert.
Het is een werkelijk schitterend gezicht en we zijn dan ook een hele tijd bezig met filmen.
Daarna rijden we naar het terreintje dat tegenover Gölbasi ligt, maar daarvoor zijn we duidelijk te laat in het seizoen. Dan maar even koffiedrinken bij Arif. Per slot van rekening hebben we hem de afgelopen twee dagen nog maar twee keer gezien … Arif, zijn compagnon en de bediening heten ons allerhartelijkst welkom. Ze kennen ons van gesprekken en van de vele opnamen die we tijdens onze vakanties bij Gölbasi gemaakt hebben. Ook nu staat de camera in aanslag, want de eerste dobbelsteenslangen laten zich alweer zien. Prachtig om te zien! Mijn tweede kopje Turkse koffie, dat geserveerd wordt terwijl ik nog sta te loeren naar slangetjes en karekieten, komt met een groenversiering van blaadjes en bloemetjes. Afrekenen blijkt er ditmaal niet bij. We komen als vrienden op de koffie.
In een supermarkt navraag gedaan om zoiets als geleisuiker te vinden om pruimenjam te kunnen maken. Geleisuiker is een woord dat uiteraard niet in mijn woordenboeken voorkomt, maar zowaar ze begrijpen mijn vraag en komen met Reçelyap van Dr. Oetker aanzetten. Geen geleisuiker maar duidelijk wel bedoeld om er jam (reçel) mee te maken. Morgen ga ik met het woordenboek erbij de gelukkig erg beknopte gebruiksaanwijzing op het pakje doorworstelen, want de pruimen moeten nu toch echt geplukt voordat ze overrijp van de boom vallen. Nooit jam of zoiets gemaakt, maar morgen gaat dat toch echt gebeuren. Ik ben benieuwd!
Vanmiddag ge-Skyped in het internetcafé, eerst naar Marieke, daarna naar Driss en Margreet.
Een hele uitkomst, dat Skype, videotelefonie van Skype naar Skype is gratis en voor minder dan €0,02 per minuut kan ik naar een vast nummer in Nederland bellen! Nu nog een eigen internetverbinding, want van de “snelheid” van het internet in het internetcafé worden we niet echt vrolijk. De militairen moeten nu eindelijk eens gaan opschieten met onze koopvergunning, want zonder officieel adres kunnen we niet eens internet aanvragen.
18 juni 2009
De achterbuurman die in het weekend fruitbomen gesnoeid heeft, zaagt op Co’s verzoek ook de overhangende tak van de zwarte moerbeiboom af. De moerbeien zijn heerlijk, maar zijn een regelrechte ramp als ze op kleding of wasgoed belanden en dat is al enkele malen gebeurd. Ik pluk een tasje met pruimen voor hem, want we hoeven geen weeshuis van jam te voorzien.
Na het ontbijt het Reçelyap recept vertaald, terwijl Co de pruimpjes ontpit. Een keukenweegschaal hebben we hier niet, maar we denken dat het pannetje dat we gevuld hebben ongeveer 1 kg pruimen bevat. Volgens de beschrijving op de verpakking moet daar maar liefst 1 kg suiker bij. Dat lijkt zelfs voor Turkse zoetekauwen te gortig, laat staan voor ons. Ik besluit er het glazen suikerpotje dat Fedayi voor ons heeft meegebracht in om te kieperen. Dat moet genoeg zijn, lijkt me. Naar schatting bevat dat 200 – 250 gram suiker. Als ik het kookmengsel proef, vind ik het nog steeds mierzoet en echt indikken doet onze eerste jampoging ook niet. Ik heb geen idee hoe lang dat indikken normaliter duurt, maar ik heb het idee dat onze eerste jamavontuur een fiasco wordt …

Onderweg van zijn huis in Arikbasi naar het dorp komt Fedayi even polshoogte nemen hoe het leven erbij staat. Hij vertelt dat de familie Knol weer vertrokken is en dat hij Anja’s vader ter afscheid een schilderijtje cadeau heeft gedaan. “Dede” was zichtbaar ontroerd bij het afscheid. Hij glimlacht blij als we zeggen dat hij ons verteld heeft over het cadeautje. Hij vertelt ook dat deze lieve “dede” inmiddels al weer wat Turks heeft bijgeleerd. Hij kent nu de woorden voor buurman en tot ziens.
We schieten in de lach, want Anja’s vader heeft ons verteld dat er een ezelsbruggetje aan te pas moest komen om het Turkse woord voor buurman (komsu) te onthouden. Het lastige woord Komsu lijkt wel iets op het Nederlandse “kom soep”, vond-ie en dat maakt het onthouden iets makkelijker. Maar op een dag herinnerde hij zich het ezelsbruggetje verkeerd en riep hij “pan soep” naar buurman Fedayi . Vreemd genoeg voelde deze zich in het geheel niet aangesproken. Rare jongens, die Turken! Fedayi bewondert nog even Co zijn schilderwerk en bekijkt de plantenbak met het “Welcome” schildje. Ik vertaal het voor hem in het Turks en prompt zegt hij dat er dan aan de andere kant van de deur nog een tweede moet komen, met op de achterzijde güle güle (tot ziens). Leuk idee, eens kijken of dat te regelen valt …
’s Middags als ik achter mijn laptop het Engelstalige manuscript van Yabanci doorwerk, word ik opgeschrikt door twee smaragdhagedissen die met een rotvaart door de tuin rennen. Gelukkig ligt de camera op tafel. Ik gun me de tijd niet om een statief te pakken, want ik weet meteen dat ik iets bijzonders zie. Ik blijk getuige van de paring -wat heet paring, het is een regelrechte verkrachting- , waarbij het mannetje zich op brute wijze bij de aanhechting van de staart van het vrouwtje vastbijt. Vervolgens volgt er een hevige worsteling en is het wijfje volkomen kansloos in een soort houdgreep. Bij de eerste gelegenheid gaat ze er als een speer vandoor. Het mannetje laat zich nog even door me bewonderen alsof hij wil zeggen “knappe jongen die me dat nadoet”. Dan gaat ook hij er als een speer vandoor. De opnamen meteen daarna samen met Co teruggekeken op onze Sony Bravia. Gruwelijk mooi, ook zonder statief.

Een flmmontage volgt nog ...